اساسی ترین شاخص? فکری شیعه و وجه تمایز آن با فرقه های اهل سنت، اعتقاد به اصل امامت است که بر اساس این تفکّر، خداوند هیچگاه زمین را خالی از حجت خویش نمی گذارد. بر همین اساس، شیعیان بر حیات و غیبت ظاهری حضرت حجت (ع) اعتقاد راسخ دارند و با استناد به آی? شریف? «و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائم? و نجعلهم الوارثین»1 قائل به تحقق تشکیل حکومت جهانی مستضعفین به توسط آن حضرت (عج) می باشند.تا پیش از شکل گیری نهضت تحول آفرین امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی ایران، یکی از مظلوم ترین زوایای منظوم? فکری شیعه، اندیش? مهدویت و انتظار حضرت ولی عصر (عج) بود؛ این اندیشه که ذاتا تکاپوآفرین و امیدبخش است به محاق رفته بود و عده ای با تفاسیر نادرست و جاهلانه، آن را به صرف انتظار و سکوت مطلق، و یا در مرحله ای فجیع تر با استناد به حدیث «یملأ اللهُ به الارضَ قسطاً و عدلاً بعد ما مَلَئَت ظلماً و جوراً»، کمک به فراگیری فساد و فحشاء برای تعجیل در فرج حضرت (!)، تضعیف و تحریف می کردند.

استاد شهید مطهری (ره) در پاسخ به چنین تفکر باطلی ضمن تشکیک در سند روایت مذکور می نویسد: «چنین برداشت و تفکری خلاف مسلمّات اسلام است، چون مسئل? امر به معروف و نهی از منکر با این عقیده در تعارض است.»2

به تعبیر مقام معظم رهبری «اگر دنیا را خورشیدی روشن خواهد کرد، به این معنی نیست که تا آمدن آن خورشید نورانی در تاریکی بنشینیم.» بلکه باید، آستین های همت را بالا زده و با «عمل» در تعجیل فرج حضرت کوشید؛ آنچنان که فرموده اند: «الانتظار افضل الاعمال» و نه «افضل الاحوال». بنابراین انتظار با «عمل» و «قیام» پیوند مستقیم دارد و ذاتاً از سکون و سکوت و «قعود» به دور است.

پس از انقلاب اسلامی، یکی از مقولات مهمی که دوباره زنده شد و در اندیش? قدسی حضرت امام (ره) از کژی ها و تفاسیر نابخردانه صیقل یافت، مسئله «انتظار» و «مهدویت» بود. این بار «انتظار» نه به عنوان عاملی برای ایجاد رخوت و سستی و خاموش کردن وجدان بیدار امت اسلامی، بلکه به عنوان ابزاری برای دگرگون کردن وضع موجود و تلاش برای زوال نظام کفر و طاغوت، و استقرار عدالت و حکومت جهانی موعود بر پهن? گیتی به کار گرفته شد. در واقع، در اندیشه امام خمینی(ره) انتظار حضرت حجت (عج) عبارت است از آمادگی و انجام وظیفه در ضمن امید به ظهور او.

این امیدواری به ظهور و انگیز? ناشی از آن، آنچنان در کلام حضرت امام (ره) مشهود است که با مروری اجمالی بر آثار آن حضرت، روشن می شود که ایشان، نه تنها معتقد و مطمئن به وقوع تحولات بزرگ و اساسی به نفع مسلمین و مستضعفین عالم در آینده ای نه چندان دور می باشند، بلکه تحولاتی همچون انقلاب اسلامی ایران را نیز جزیی از حرکت جهانی مهدی موعود (عج) می دانند و نه مجزا و جدای از آن. چه آن که ایشان در یکی از سخنان اعجاب انگیز و امیدوارکنند? خود، انقلاب اسلامی ایران را «نقط? شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچمداری حضرت حجت ارواحنا فداه»3نامیدند. شاید بتوان از این جمله چنین برداشت نمود که مقول? انقلاب جهانی امام زمان (عج) از بحث ظهور آن حضرت جداست. به تعبیری دیگر، انقلاب جهانی آن حضرت با نهضت امام خمینی(ره) آغاز گشته لیکن ظهور ایشان و انجام مراحل نهایی این انقلاب، محقق نشده و هم? باید برای ایجاد مقدمات آن لحظ? تاریخی تلاش کنیم.

این ایمان به ماهیت مهدوی انقلاب اسلامی، در جای جای سخنان حضرت امام(ره) نمود می یابد. آنچنان که در موعظ? برخی دشمنان انقلاب، امامِ انقلاب اسلامی را حضرت حجت(عج) معرفی می کنند: «این اشتباه را اینها از خودشان رفع کنند و توجه کنند به ماهیت نهضت اسلامی و به ماهیت اسلام و به ماهیت کتاب کریم و به ایمان. ماهیت مسئله را بفهمند و بفهمند که پیشرو این قضیه اسلام است، امام این قضیه امام زمان است.»4

ایشان حضرت مهدی (عج) را یگانه محیی و مصلح مطلق جهان می دانستند و در عین این که بر لزوم تلاش و مبارزه برای استقرار حکومت جهانی اسلام توسط مسلمین پای می فشردند، مرحل? نهایی این حرکت را تنها به دستان مبارک آن حضرت (عج) میسر می دانستند و می فرمودند: «اگر می توانستیم می کردیم اما چون نمی توانیم ایشان باید بیاید. الان عالم پر از ظلم است. شما یک نقطه هستید در عالم، عالم پر از ظلم است، ما بتوانیم جلوی ظلم را بگیریم، باید بگیریم. تکلیفمان است. ضرورت اسلام و قرآن تکلیف ما کرده است که باید برویم همه کارها را بکنیم، اما نمی توانیم چون نمی توانیم بکنیم باید او بیاید تا بکند. اما ما باید فراهم کنیم کار را. فراهم کردن اسباب این است که کار را نزدیک کنیم و کار را همچو بکنیم که مهیا بشود عالم برای آمدن حضرت سلام الله علیه.»5

در سخنی دیگر، نقش حیاتی منجی موعود را اینچنین گوشزد می کنند: «حق کشی ها سرتاسر عالم را فرا گرفته است و اگر چنانچه یک منجی برای این بشر پیدا نشود (و ان شاء الله امیدوارم که به زودی پیدا بشود و خداوند منجی بزرگ را به داد بشریت برساند) اگر دیر بشود اصلاً هلاکت در بین همه شان یک امر ساد? عمومی می شود!»6

در جایی دیگر با ردّ عقائد جاهلان? عده ای که لزوم هرگونه حرکت انقلابی و تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت را نفی می کنند، به تببین صحیح وظائف منتظران موعود می پردازند: «ما باید فراهم بکنیم کار را، فراهم کردن اسباب این است که کار را نزدیک کنیم، کار را همچو بکنیم که مهیا بشود عالم برای آمدن حضرت سلام الله علیه... شاید الان هم بسیاری باور بکنند که نه، حکومت نباید باشد و زمان حضرت صاحب باید بیاید حکومت، و هر حکومتی در غیر زمان حضرت صاحب باطل است! یعنی هرج و مرج بشود! عالم به هم بخورد تا حضرت بیاید درستش کند! ما درستش می کنیم تا حضرت بیاید.»7

و در جائی دیگر قاطعانه به صدور انقلاب اسلامی به سائر کشورهای مسلمان، و در نهایت اتصال آن به انقلاب جهانی موعود بشارت می دهند: «ما با خواست خدا دست تجاوز و ستم هم? ستمگران را در کشورهای اسلامی می شکنیم و با صدور انقلابمان که در حقیقت صدور انقلاب راستین و بیان احکام محمدی (ص) است به سیطره و سلطه و ظلم جهانخواران خاتمه می دهیم و به یاری خدا راه را برای ظهور منجی و مصلح کل و امامت مطلق حق امام زمان ارواحنا فداه هموار می کنیم.»8

ایشان، نقش ایرانیان را در زمینه سازی ظهور منجی موعود بسیار اساسی می دانستند و این سرزمین را «مبدأ فراگیری ندای پیامبر اسلام(ص)» بر می شمردند: «ملت ایران قوی باشد و قوی هست، مصمم باشد و مصمم هست و به پیش برود و به پیش می رود و این اسلام را به هم? عالم عرضه می کند و افتخار برای ملت ایران است که از این جا شروع به این مسئله می شود. از ایران این ندای الهی و این ندای پیغمبر اکرم به همه جا خواهد رفت.»9

ایمان و امید به منجی موعود، نزدیکی زمان وصال به او و رهایی یافتن از ظلمات و پلیدی ها در سای? دولت کریمانه اش، بخش قابل توجهی از سخنان حضرت امام خمینی(ره) را به خود اختصاص داده است که مختصراً به چند مورد از آن ها شاره می شود: «امید است که این انقلاب جرقه و بارقه ای الهی باشد که انفجاری عظیم در توده های زیر ستم ایجاد نماید و به طلوع فجر انقلاب مبارک حضرت بقیه الله ارواحنا لمقدمه الفداء منتهی شود.»10