خداوند تبارک و تعالی ، برای استقرار و ادامه حیات بشر و همه جانوران و گیاهان ، زمین (محیط زیست ) را در نظر گرفته است که مجموعه ای متشکل از هوا، آب و ذرات معلق مانند : دوده ، غبار و خاک است یا به زبان علمی ، محیط زیست متشکل از نظامهای اتمسفر "Atmospher" که از هوا و ذرات معلق تشکیل شده ، پدوسفرpethosper"" (زمین ) ، بیوسفر "biospher" (قشر زیست محیطی ) و هیدرو سفر "hidrospher"" ( آب ) می باشد . مجموعه این نظامها به اضافه نیروی خورشیدی فضای محیط زیست محیطی را آماده می کنند .

از آغازی که انسان پا به عرصه طبیعت گذاشته، با شرایط محیط زیست خود تطابق داشته، و پیدایش و ادامه حیات همه تمدنها در صحنه محیطی بوده است .

تخریب محیط زیست و اثرات آن

پژوهشگران جهانی بر اساس تحقیقات ،مدعی تخریب و تهدید محیط زیست به دست انسان هستند و ادامه چنین وضعی را موجب پدیدار شدن مصیبت مرگباری برای زمین و موجودات آن می دانند .

عامل مهم تخریب محیط زیست ، انسانها هستند و در حال حاضر اثر نیروی انسانی بر روی عوامل محیط زیست ، جهانی شده است . رشد سریع جمعیت و مصرف انرژی فسیلی ، روند طبیعی را دگرگون کرده و موجب تغییرات شگرفی شده و ترکیب مادی عناصر را تغییر داده است .

افزایش دما نیز تغییرات و نوسانهای شدیدی ایجاد کرده ، که پوشش گیاهی را بشدت دچار دگرگونی خواهد کرد .

استفاده از صنایع تسلیحاتی ، گسترش هزاران نوع سموم و ورود آنها به اکوسیستم ، افزایش و توسعه گازهای خطرناک در جو نظیر گاز کربنیک و اکسید ازت و بارش بارانهای اسیدی – که ناشی از سوخت نفت چاهها و جنگلهاست همگی عوامل تخریب زیست محیطی می باشند.

توسعه اقتصادی یا تخریب محیط زیست

در مجمع عمومی سازمان ملل در 22 دسامبر 1989 ، قطعنامه ای تصویب شد که در اجلاسی هم محیط زیست و هم توسعه مورد بررسی قرارگیرد .  هدف ، مجمع ، توسعه ای مبنی بر حفظ محیط زیست در سطح جهانی و ملی بود ، اما متأسفانه الگوهای فعلی توسعه ، عکس هدف مجمع عمومی سازمان ملل می باشد . به این معنا که الگوهای فعلی حاکم بر توسعه در عمل ، عامل تخریب سازمان محیط زیست در جهان هستند .

کشورهای در حال توسعه ، کشورهای صنعتی را متهم اصلی  بر هم زدن توازن زیست محیطی می دانند و کشورهای صنعتی ، کشورهای رو به توسعه را متهم می کنند که افزایش جمعیت موجب شده که ییش از ظرفیت زمین از منابع آن بهره برداری و آثار زیانباری برای زمین ،آب و هوا یا محیط زیست فراهم کنند . واقعیت این است که کشورهای صنعتی با هزاران پالایشگاه و صنایع متنوع و گسترده ، سهم بزرگی در تولید گاز دی اکسید کربن و گازهای متصاعد شده مضر در جو دارند . ضمنا تولید دسته ای از مواد شیمیایی و مصرف فراوان آن که در نازک شدن لایه اوزن مؤثر می باشد در کشورهای صنعتی انجام می گیرد .

به منظور حفاظت محیط زیست با شرکت 1400  نماینده از 113 کشور تحت این عنوان که تنها یک زمین وجود دارد با سرپرستی سازمان ملل در شهر استکهلم پایتخت سوئد تشکیل شد . که مقارن با تاسیس " یونپ " ( سازمانی که برنامه ریز محیط زیست درسازمان ملل متحد است . ) بود و سپس سالروز تأسیس سازمان " یونپ " به عنوان روز جهانی محیط زیست نامگذاری شد.

راه حل نهایی بحران محیط زیست

هر تحول و دگرگونی در اندیشه و تفکر نیازمند زمان است . در مسائل محیط زیست نیز بشر نیاز به زمان دارد .

دانشمندانی در دهه 1960 ، نابودی نهایی منابع و خسارات فراوانی را که بر طبیعت وارد می شود پیش بینی کرده بودند .

در آغاز دهه ی1970 در کنفرانسهای متعدد سازمان ملل ، بسیاری از متفکران ، جهان را از توسعه بی رویه کشورهای صنعتی و انفجار جمعیت در کشورهای جنوب برحذر می داشتند ، اما اولین شوکها زمانی  وارد آمد که فاجعه های متعددی برای محیط زیست در دهه اخیر ، انفجاری در خود آگاهی و دگر گونی بشریت وارد آورد . اینکه بشریت به دست خود خطری آفریده و این خطر آینده ی او را به بازی گرفته است و تهدید می کند ، زمانی کشف شد که گسترش حفره ای در اوزن و دیگر اثرات فیزیکی برای کسی جای تردید باقی نگذاشت .

در کشورهای صنعتی باید شیوه های تولید و مصرف تغییر یابد ، اما نه تنها شیوه های حاکم در تولید و مصرف امروز نگران کننده هستند ، بلکه نگران کننده تر اصلی از آنها مصرف بی مرز انرژی در جهان است.

بدون شک کشورهای صنعتی مقصر اصلی تخریب و آلودگی محیط زیست می باشند . کشورهای صنعتی بایستی از تخریب جنگلهای مناطق استوایی و پیشرفت کویرها جلوگیری کنند و این امر زمانی ممکن است که به کشورهای رو به توسعه چه در زمینه روابط آنها با محیط زیست و چه در زمینه های مشکلات اجتماعی و اقتصادی یاری برسانند . و سیاست محیط زیست باید به گونه ای در جهان اعمال شود که فراتر از مرزهای مصنوعی و سیاسی و جغرافیایی و طبیعی کشورها باشد .

اعمال یک سیاست جهانی محیط زیست هم باید مسئولیت پذیریکل جهان را دربربگیرد و هم همه کشورها و آحاد مردم احساس تکلیف و وظیفه کنند.

به منظور اعمال سیاست جهانی برای محیط زیست باید ضوابط و مقررات و قواعد اجرایی و حقوقی وجود داشته باشد . همکاری و هماهنگی های دو جانبه و چند جانبه بین کشورها مقدمه ای است برای برپایی و برقراری ضوابط پایدار جهت حفظ محیط زیست، که بر اساس حفظ منافع ملی و منطقه ای باشد .

به دلایل فوق ، بشریت امروز نیازمند گسترش روابط شمال و جنوب است و شرایط حاکم کنونی بین شمال و جنوب باید از پایه و اساس دگرگون شود.

اسلام و محیط زیست  

در دین مبین اسلام توجه زیادی به محیط زیست و حفاظت از آن و تاکید زیادی بر آباد کردن زمینهای بایر ، درختکاری ، پاکیزه نگاه داشتن نهرها و آلوده نکردن آنها شده است .

در احادیثی که از حضرت رسول اکرم (ص) نقل شده است ، آن حضرت سفارش به آباد کردن زمینهای بایر و درختکاری نموده اند .

زمین ، زمین خداست وبندگان ، بندگان خدا هستند هر که زمین مرده ای را آباد کند متعلق به او می باشد .

در حدیث دیگری پیامبر اکرم (ص) توصیه به درختکاری نموده اند و درخت را باقیات صالحات برای انسان دانسته اند که هرکس از ثمره آن درخت استفاده کند برای کسی که درخت را کاشته است صدقه ای محسوب می شود . در رابطه با اهمیت درختکاری و گسترش فضای سبز ، رسول اکرم (ص) تا بدانجا سفارش نمودند که اگر رستاخیز بپا شود و در دست ما نهالی باشد باید اگر می توانیم آن را بکاریم . این فرمایش نشان دهنده این مطلب است که چقدر ما باید به محیط زیست توجه داشته باشیم.