«روز پانزده خرداد، در عین حال که چون عاشورا، روز عزای عمومی ملٌت مظلوم است، روز حماسه آفرین پانزده خرداد، بزرگداشت ارزش های انسانی در طول تاریخ است.»  امام خمینی (ره )

در سال 1342 ه.ش عمال رژیم پهلوی با حمله به مدرسه فیضیه قم فجایع اسفناکی را در این مدرسه رقم زدند . پس از تصویب  لوایح ششگانه شاه  در جهت حمله به اسلام ، و بر پایی رفراندوم قلابی بسیاری از علما و مراجع عید آن سال را تحریم کردند و حضرت امام خمینى(ره) نیز به عنوان رهبر نهضت  عید نوروز سال 1342ه.ش را عزای عمومی اعلام فرمودندو نخستین اعلامیه خود را محرمانه براى بعضى از علماى شهرها فرستادند:

«خدمت ذی شرافت‏ حضرات علماء اعلام و حجج اسلام دامت‏برکاتهم. عظم الله - تعالى - اجورکم. چنانچه اطلاع دارید دستگاه حاکمه مى‏خواهد با تمام کوشش به هدم احکام ضروریه اسلام قیام و به دنبال آن مطالبى است که اسلام را به خطر مى‏اندازد لذا این‏جانب عید نوروز را به عنوان عزا و تسلیت‏ به امام عصر - عجل الله فرجه‏ الشریف - جلوس مى‏کنم و به مردم اعلام خطر مى‏نمایم، مقتضى است‏ حضرات آقایان نیز همین رویه را اتخاذ فرمایند تا ملت مسلمان از مصیبت‏هاى وارده بر اسلام و مسلمین اطلاع حاصل نمایند.

والسلام علیکم و رحمة‏الله وبرکاته‏  « روح‏ الله الموسوى الخمینى »

16 شوال‏1383ه . ق

روز دوم نوروز سال 1342 مصادف بود با  25شوال‏1383ه.ق،و شهادت امام‏ جعفر صادق(ع) . به همین مناسبت مراسم سوگوارى شهادت امام ‏صادق(ع) با حضور ده‏ها هزار نفر مردم از سراسر کشوربر گزار شد . از سوى دیگر سران رژیم پهلوی  براى جلوگیرى ازشورش مردمی علیه رژیم جمع بسیارى از نیروهاى  گارد  را با لباس مبدل به قم فرستادند تا در لباس دهقانان بر عزادران هجوم‏ برند . کامیونهای سربازان مسلح در میدان آستانه مقابل مدرسه فیضیه متوقف شده و ماموران امنیتی محل را در محاصره خویش گرفتند . عصر آن روز مجلس سوگوارى امام صادق(ع) برگزارشد و هزاران نفر از اقشار مختلف مردم همراه طلاب، استادان و مراجع به سوگ نشستند . هنگامى که یکی از فضلای حوزه علمیه قم مشغول بیان فضایل امام صادق (ع) بود،  ناگاه صلوات بلند شد و واعظ امکان ادامه سخنرانی را نیافت . در همین حال یکی از ماموران رژیم بلند شد میکروفون را در اختیار گرفت .در همین هنگام ماموران که لباس مبدل پوشیده بودند یک صدا شعار جاوید شاه سر دادند . این افراد  به طلاب جوان حمله کردند و طلاب نیز به دفاع از خود مشغول شدند . بلافاصله نیروهای شهربانی وارد شدند و رگبار گلوله به سوی طلاب جوان شروع شد . ماموران به طبقه دوم رفته  و طلاب جوان را از طبقه دوم به پایین پرت کردند و لباس وکتابهای آنان را به اتش زدند . عمال رژیم پهلوی در این روز وحشی گری های بسیاری مرتکب شدند .  بدین‏ ترتیب فیضیه قتلگاه عزاداران امام صادق(ع) شد و صدها نفر مجروح و شهید شدند. امام خمینی (ره ) در همان روز در برابر مردم عزادار فرمودند:

«دستگاه حاکمه با این جنایت‏ خود را رسوا و مفتضح ‏ساخت و ماهیت چنگیزى خود را به خوبى نشان‏ داد دستگاه جبار با دست‏ زدن به این فاجعه شکست و نابودى خود را حتمى ساخت. ما پیروزشدیم ما از خدا مى‏خواستیم که این دستگاه ماهیت‏ خود را بروزدهد و خود را رسواکند ... امروز وظیفه ماست که در برابر خطراتى که متوجه اسلام و مسلمین مى‏باشد براى تحمل هرگونه ناملایمات آماده ‏باشیم تا بتوانیم دست‏ خائنین به اسلام را قطع ‏نمائیم و جلو ی اغراض و مطامع آنها را بگیریم »

عمال رژیم ستم شاهی بعد از آن سخنرانی کوبنده امام که از جنایات شاه و اربابان آمریکایی و اسرائیلی او پرده برداشته بود، در سحرگاه پانزدهم خرداد سال 1342،   به خانه امام خمینی  (ره) یورش بردند و ایشان را دستگیرکرده و دور از چشم مردم، به زندانی در تهران منتقل کردند. هنوز چند ساعتی از این حادثه نگذشته بود که بسیاری از مردم قم، به منزل ایشان رفتند و به اتفاق فرزندشان، حاج آقا مصطفی ،  حدود ساعت شش بامداد، به  طرف حرم مطهر حضرت معصومه (س) حرکت کردند. پس از مدتی، صحن مطهر و خیابان های اطراف،،  مملو از مردان وزنانی شد که در اعتراض به رژیم شاه و حمایت از رهبرشان فریاد برآورده بودند  که "یامرگ یا خمینی". در همان زمان، علما و مراجع وقت هم با صدور بیانیه هایی، خواستار آزادی فوری حضرت امام (ره )شدند. در حدود ساعت ده صبح، با ورود نیروهای مسلّح برای تقویت نیروهای شهربانی قم، تیراندازی و رگبار مسلسل ها شروع شد و تعداد زیادی از مردم زخمی شده یا به شهادت رسیدند. شدّت تیراندازی به حدّی بود که امکان انتقال زخمی ها و اجساد شهیدان  نبود و این کشتار، تا ساعت پنج عصر ادامه یافت.

عوامل رژیم حاکم، به روش های گوناگون کوشیدند با استفاده از همه امکانات و ازجمله رسانه های گروهی، جنبه اسلامی و مردمی قیام پانزده خرداد را از آن بگیرند و جهت خارجی به آن داده، افکار عمومی را فریب دهند. بنابراین رژیم مدعی شد که عده ای از مردم،برای به دست آوردن پول، به تهاجم بر ضد دولت دست زده اند و گفتند که این پول ها را شخصی به نام "جمال عبدالناصر" فرستاده تا در ایران، توطئه هایی صورت گیرد. البته با همه این تلاش ها و ادعاهای پوچ و بی اساس، شعله قیام پانزدهم خرداد 1342، روز به روز روشن تر می گردید.

پس از واقعه پانزدهم خرداد 1342، حوزه های علمیه نجف، کربلا و کاظمین، به حمایت از امام خمینی (ره)، تلگراف هایی به سران کشورهای اسلامی و سازمان های بین المللی مخابره و کشتار پانزدهم خرداد رژیم را به شدت محکوم کردند. تمام این جریان ها در حالی صورت می پذیرفت که در مطبوعات کشور هیچ خبری ازحقایق و وقایع منعکس نمی شد.

روح تمامی عزیزانی که در این وقایع به شهادت رسیدند شاد وراهشان پر رهرو باد انشاءالله.