صله رحم از آداب و دستورات شرع مقدس اسلام است و از فرامینی است که مورد تأکید اهل بیت (ع) بوده است. صله رحم علاوه بر این که دارای اثرات و نتایج اجتماعی، روانی و اخلاقی مثبت است، دارای ثمرات معنوی و پاداش اخروی نیز میباشد. قطع رحم از نظر آموزههای دینی بسیار ناپسند است و بر پرهیز از آن تأکید شده است.تعطیلات عید نوروز و حلول سال جدید، فرصتی است برای خانوادهها تا به دیدار یکدیگر روند، سرویس علمی- فرهنگی مرکز خبر حوزه، نیز به همین مناسبت با نقل روایاتی از اهل بیت (ع) همراه کاربران گرامی است تا دست پر به مجالس و محافل انس و دوستی بروند.* علاقه امام موسی کاظم (ع) به صله رحماز خوف چنان می گریست که محاسن شریفش تر می شد و از همه مردم بیشتر به صله رحم و دیدار نزدیکانش توجه داشت،شبانگاه از بینوایان مدینه دلجوئى می کرد و براى آنان پول و زنبیل آرد و خرما می فرستاد و آنان نمی دانستند از ناحیه کدام یک از بزرگان، این عطیه ارسال شده است. «ارشاد ص ???»* توصیه پیامبر به معاذ پیامبر خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلم به «معاذ ابن جبل» توصیه نمود : تقواى خدا ، راستگویى ، امانتدارى،درستی در پیمان، دورى از خیانت ، حسن همسایگى ، صله رحم ، محبت به یتیمان و خوش زبانى را پیشه خود کن، و در برخورد با دیگران، آشکارا سلام کن و خوشرفتار و کم آزار باش و ایمان خود را محکم کن و در دین تحقیق نما و در قرآن بیندیش و آخرت را مد نظر بگیر و از حساب قیامت بترس و بسیار مرگ را یاد کند و به مسلمان دشنام مده و… «ارشاد القلوب-ترجمه سلگى، ج?، ص: ???»نام معاذ، ابو عبد الرحمن خزرجى است وی از اصحاب پیامبر(ص) بود که در مدینه اسلام آورد و در بیعت عقبه حاضر بود و از جمله هفتاد تنى بود که با پیامبر(ص) ملاقات کرد و در جنگ بدر حضور داشت، درحالیکه سن او از بیست و یک سال تجاوز نکرده بود و در همه جنگها شرکت نمود، او مردى خوش سیما و سفید چهره و سخى بود، که روز وی مقروض شد و پیامبر( ص) مالش را فروخت و دین او را ادا کرد، پیامبر(ص) پس از فتح مکه او را به عنوان قاضى به یمن فرستاد و معلم قرآن و فقه بود و با مالى بسیار به مدینه بازگشت ولی خلیفه دوم اموالش را مصادره کرد، اوسپس به شام رفت و در سال ?? ه ق درگذشت.* سفارش پیامبر به ابوذرابوذر گفت: پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلم مرا به هفت چیز توصیه نمودند؛ دوستى با تهیدستان، دورى از ثروتمندان، صله رحم، اینکه سخن غیر حق بر زبان نیاورم، از ملامت دیگران در انجام فرمان الهى نترسم، به زیر دستان خود نگاه کنم، به بالاتر از خود توجهى نکنم (وضع زندگى تهیدستان را ببینم نه ثروتمندان را) سبحان اللَّه و لا اله الا اللَّه و اللَّه اکبر و لا حول و لا قوة الا باللَّه العلى العظیم، بسیار بگویم، که باقیات صالحات همینها مىباشند. «ارشاد القلوب-ترجمه سلگى، ج?، ص: ???»* نماد ایمانپیامبر(ص) فرمود: فریب نماز و روزه افراد را نخورید، زیرا گاهى افراد به آن عادت مىکنند و مىترسند آن را ترک کنند بلکه آنها را به راستگویى و امانتدارى و انجام صله رحم و نیکى به برادران، بیازمایید. «ارشاد القلوب-ترجمه سلگى، ج?، ص: ???»* نشانه اهل دین در کلام امیرالمومنین (ع) امیر مؤمنان (ع) فرمود: اهل دین نشانههائى دارند که بدان شناخته می شوند، راست گفتارى، امانت دارى وفاء بعهد، صله رحم، ترحم بر ناتوان معاشرت کم با زنان، بذل معروف، خوشخلقى، خوش برخوردى، پیروى از دانش و آنچه او بخدا نزدیک کند. «امالى شیخ صدوق-ترجمه کمرهاى، متن، ص: ???»امام صادق (ع) فرمود :هر که دوست دارد، خدا سختیهاى جانکندن را بر او آسان کند، باید صله رحم کند و به پدر و مادرش نیکى کند در این صورت خدا جان کندن را بر او آسان کند و در زندگى دچار پریشانى و فقر نشود. «امالى شیخ صدوق-ترجمه کمرهاى، متن، ص???»* صله رحم و اجر شهید رسول خدا (ص) فرمود :هر که نزد خویشاوندى رود و با خود و مالش با او صله رحم کند ،خداى عز و جل به او اجر صد شهید دهد ، هر گامى که بر می دارد چهل هزار حسنه دارد و چهل هزار گناهش محو می شود و چهل هزار درجه بالا رود و گویا صد سال خدا را عبادت کرده است. «امالى شیخ صدوق-ترجمه کمرهاى، متن، ص: ???»* همراهی تقوا و صله رحمامام رضا (ع) فرمود: خدای عز و جل به سه چیز همراه سه امر دیگر فرمان داده: امر کرده به نماز و زکات پس هر که نماز کند و زکات ندهد نمازش پذیرفته نمی شود، امر کرده به شکر خودش به همراه شکر والدین (در سوره لقمان آیه ??) پس هر که شکر والدین نکند شکر خدا را نکرده و امر کرده به تقوا و صله رحم. در (آیه ?- سوره النساء) و هر که صله رحم نکند تقوا ندارد.(مقصود از اینکه این سه امر، دو به دو، همراهند و همراهی آنان زمانى نیست، زیرا انجام نماز و پرداخت زکات در یک زمان انجام نمی شوند و هر کدام وقت مخصوص بخود دارند و ظاهرش همزمانی شرطى است، یعنى صحت هر کدام مشروط به انجام دیگریست). «آداب معاشرت-ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار، ج?، ص: ?? »* صله رحم و احسان به پدر و مادرحنان بن سدیر می گوید، ما در حضور امام ششم (ع) بودیم و میسر(یکی از اصحاب) در میان ما بود و سخن از صله خویشان شد ،آن حضرت فرمود: اى میسر، مرگت چند بار فرا رسید بودو هر بار براى صله رحم تو عقب افتاد، اگر می خواهى عمرت افزایش یابد به دو پیر خود احسان کن (یعنى پدر و مادر). «آداب معاشرت-ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار، ج?، ص: ??»
صله رحم ولو به یک سلام
امیر مؤمنان (ع) فرمود: با ارحام خود ارتباط داشته باشید گر چه به سلامى باشد، زیراخدای تبارک و تعالى مىفرماید: بترسید از خدا زیرا بازپرسى می شوید از او و از ارحام …. (?: النساء) آداب معاشرت-ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار، ج?، ص: ??
رسول خدا (ص) فرمود: نیکی به والدین و صله رحم ،حساب را آسان می کنند و سپس آن حضرت این آیه را خواند وَ الَّذِینَ یَصِلُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ … آداب معاشرت-ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار، ج?، ص: ??
صله رحم ولو با جرعه ای آب
رسول خدا (ص) فرمود: صله رحم کنید گر چه به یک شربت آب باشد و بهتر از آن خوددارى از آزار دیگران است. (آداب معاشرت-ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار، ج?، ص: ??
صله رحم و خوش خلقی
امام ششم (ع)فرمود: صله رحم همان خوشخلقى ، بخشش و خوشدلى است، و روزى را افزایش می دهد و مرگ را عقب می اندازد. آداب معاشرت-ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار، ج?، ص: ??
سفارش پیامبر(ص) به اولاد عبدالمطلب
امام ششم (ع) فرمود: رسول خدا(ص) همه اولاد عبد المطلب را گرد آورد و فرمود: اى اولاد عبد المطلب ،سلام را فاش ادا کنید، و صله رحم کنید و شب که مردم خوابیدند عبادت کنید، و اطعام کنید ، و سخن خوب بگوئید تا سلامت به بهشت بروید. آداب معاشرت-ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار، ج?، ص: ??
صله رحم و سیره اهل بیت
امام صادق (ع) فرمود: خدای تبارک و تعالى بر شما واجب کرده دوستى و پیروى ما را، و لازم کرده بر شما فرمانبرى از ما را، آگاه باشید هر که از ما است، باید از ما پیروی کند، بدانید که سیره و رفتار ما پارسائى و کوشش است، اداى امانت به خوب و بد، صله رحم، مهماننوازى و گذشت از کسی که به شما بد کرده است، و هر کس پیرو ما نباشد از ما محسوب نمی شودو سپس فرمود:سفیه نباشید، که امامان شما کار سفیهانه نمی کنند. آداب معاشرت-ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار، ج?، ص: ??
صله رحم و خوشنودی امام صادق(ع)
داوود بن کثیر رقى گفت: خدمت حضرت صادق علیه السّلام نشسته بودم، قبل از اینکه من سخنى بگویم، ایشان فرمودند: ای داود روز پنجشنبه اعمال شما را بر من عرضه داشتند، در بین آنچه از اعمال تو عرضه شد، مشاهده کردم صله رحمى که در مورد پسر عمویت کرده بودى مرا خوشحال کرد… داوود گفت، پسر عموئى داشتم که دشمن اهلبیت(ع) و خیلى خبیث بود، شنیدم وضع مالى او خوب نیست، قبل از رفتن به مکه مقدارى پول برایش حواله دادم وقتى به مدینه رسیدم حضرت صادق علیه السّلام جریان را به من فرمود.
بخش امامت-ترجمه جلد هفتم بحار الانوار، ج?، ص: ???
صله رحم و ممانعت شیطان
حضرت صادق علیه السّلام فرمود: هنگامى که کسى از شما تصمیم به انجام عمل خیر یا صله رحم را گرفت باید متوجه باشد که در سمت راستش شیطانى و در سمت چپش شیطان دیگرى هست بنا بر این پیش از آنکه آن دو شیطان شما را از این کار منصرف سازند فورا آن را انجام دهند. بحار الانوار-ترجمه جلد ?? و ??، ج?، ص: ???